Virologen gaan ervan uit dat het nog maanden, misschien wel langer dan een jaar duurt, voordat er een vaccin of medicijn is ontwikkeld dat grootschalig geproduceerd en gedistribueerd kan worden. Het is daardoor onduidelijk wanneer we ons weer vrij in het sociale en economische verkeer kunnen bewegen. Tot die tijd zullen ondernemers, bedrijven en sectoren de nadelen ondervinden van de beperkende maatregelen en steunregelingen nodig hebben. Het is nog te vroeg om te zeggen hoelang de maatregelen gaan duren en hoeveel steun daarvoor nodig is.
Ondanks onvoldoende zicht op de omvang en de duur van de benodigde (extra) financiële steun en adaptieve uitgaven van de provincie, gaan wij ervan uit dat de financiële ondersteunende maatregelen tegen de effecten leiden tot hogere incidentele uitgaven in de begrotingsjaren 2020 en 2021. De ondersteuning van de culturele sector vraagt bijvoorbeeld op korte termijn om € 6 mln. extra geld. Ook de mogelijke extra lasten voor het openbaar vervoer kunnen substantieel zijn.
Naast eventuele onvermijdelijke meerkosten bij wettelijke taken als het OV, of financiële ondersteuning met een defensief karakter (zoals hulp aan de cultuursector) dienen zich ook onvoorziene kansen aan. In deze luwe economische periode kunnen we bijvoorbeeld versneld inzetten op de ondersteuning van de arbeidsmarkt waar het gaat om de transitie van werk-latende sectoren naar werk-vragende sectoren. Mogelijk kan het snel gegroeide thuiswerken in het post-corona-tijdperk leiden tot minder piekbelasting in het verkeer. Deze onverwachte kans vergt mogelijke aanpassing van plannen en middelen. Herprioritering van bestaande uitgaven is voor het college in dit kader de aangewezen weg.
Over meerkosten voeren de gezamenlijke provincies via het IPO gesprekken met het Rijk. Voor sommige posten (zoals de meerkosten voor het OV) zijn die gesprekken ver gevorderd. Maar er is op het moment van opstellen van deze Kaderbrief nog geen akkoord. We verwachten dat in de komende weken een akkoord wordt gesloten en dat er dan zekerheid ontstaat over compensatie. Omdat het voor de provincie gaat om substantiële budgetten (OV) is meer zekerheid over compensatie en meer zekerheid over het accres voorwaardelijk om tot een begroting 2021 te kunnen komen.